Η βρύση του Ταφιού, πηγή Υγεία τη λένε – πηγή υγείας για τους στομαχικούς. η διαμόρφωση του χώρου και τα σκαλιά, έγιναν με δωρεά του Παναγή Τζιτζέλη από τα Χαυριάτα. Η βρύση σώζεται και σήμερα. Μόνο το λιθόστρωτο δάπεδο έχει καταστραφεί και τα χορτάρια και τα σπάρτα γύρω της είναι τα μόνα που πίνουν πια το νερό της.
με τον όρο Μεσοχώρια είναι γνωστή η περιοχή μεταξύ Κατωής και Ανωής, η οποία αποτελούσε ξεχωριστό Δήμο έως τον 19ο αιώνα.
Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τα χωριά: Χαβδάτα, Νεοχώρι ή Πολυκαλάτα, Φαβατάτα, Μαντουκάτα, Καμηναράτα, Μονοπωλάτα, Παρισάτα και Δελλαπορτάτα.
Στις μετέπειτα διοικητικές μεταβολές, όταν καταργήθηκε ο Δήμος Μεσοχωρίων, η δικαιοδοσία του μοιράστηκε μεταξύ των Δήμων Κατωγητών και Ανωγητών. Τα χωριά έως τα Καμηναράτα προσχώρησαν στο Δήμο Κατωγητών, ενώ τα χωριά Μονοπωλάτα, Παρισάτα και Δελλαπορτάτα ενώθηκαν με το Δήμο Ανωγητών. Το συγκεκριμένο τοπωνύμιο, ως «Μεσαρία» απαντάται στο «Πρακτικό των Κτημάτων της Λατινικής Επισκοπής» του 1264, το σημαντικότερο σωζόμενο κείμενο σχετικά με την Κεφαλονιά στα χρόνια του Βυζαντίου και της πρώιμης Φραγκοκρατίας (330 – 1453).
Τοπωνύμια:
Το τοπωνύμιο «Κριτογίες» όπου το χωράφι που δωρίζει στην Εκκλησία ο Νικόλαος Καμηνάρης, δεν είναι γνωστό που βρίσκεται.
Το τοπωνύμιο «Κετροτές» το οποίο το τοποθετεί ο συγγραφέας στο Πηρακάθι. Το Πηρακάθι πρέπει να είναι το σημερινό τοπωνύμιο «Περακάθια» στο Ρίφι. Το τελευταίο αυτό αναφέρεται ήδη από το 1264 στο Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής. Άρα οι Κετροτές πρέπει να είναι περιοχή – μεριά – κοντά στα Περακάθια.
Το τοπωνύμιο «Απάνω Κάμπος» το οποίο είναι θέση στα Καμηναράτα, ο Απανόκαμπος.
Το τοπωνύμιο «Πηροβόλου», το οποίο ο Πεντόγαλος το ταυτίζει με το σημερινό «Πριόβολο» που βρίσκεται πάνω από τον «Απάνω Κάμπο» δηλαδή τον Απανόκαμπο.
Το τοπωνύμιο «Καρές» που ταυτίζεται ίσως (Πεντόγαλος) με το τοπωνύμιο του Πρακτικού του 1264, «των Καρέων». Το τοπωνύμιο δηλώνει θέση με καρυδιές, όμως το προκείμενο επειδή ορίζεται κοντά στην Εκκλησία του Αγίου Ηλία, που είναι ο Άη Λιάς του χωριού, μια και δεν υπάρχει άλλη Εκκλησία αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία κοντά στο Ρίφι, φαίνεται ότι είναι κοντά στα Καμηναράτα.
Με την κατάρρευση του μετώπου, τον Απρίλη του '41 και τη φυγή της βασιλικής κυβέρνησης Τσουδερού προς Κρήτη, ναζιστικά στοιχεία υποκίνησαν εξέγερση στο τμήμα του Αργοστολίου, που διαλύθηκε πριν ακόμα φτάσουν στο νησί τα ιταλικά στρατεύματα, ενώ στην Παλική, οι άνδρες του λόχου των Χαυδάτων, αγρότες οι περισσότεροι που υπέφεραν από τα δάνεια, ένοπλοι κατέβηκαν στο Ληξούρι, πυρπόλησαν όλα τα αρχεία και τα έγγραφα του υποκαταστήματος της ΑΤΕ, και στη συνέχεια, μέσα στη γενική σύγχυση και αναταραχή, αποδυναμώθηκαν ολοκληρωτικά.
Ληξουρι.:
Η παλιά πόλις ήταν κτισμένη στο λόφο που σήμερα ονομάζουμε Παλιόκαστρο, δηλαδή πάνω από την Κολώνα, στον δρόμο προς τον Κεχριώνα και ονομάζεται Πάλη.
Η ονομασία πόλης με το όνομα Ληξούρι, φανερώνεται για πρώτη φορά το 1534, σε κάποια έγγραφη διαμαρτυρία των κατοίκων της πόλης του Ληξουρίου προς την Ενετική Κυβέρνηση.
Το δε 1583 σε απογραφή που έγινε, αναφέρεται ότι το Ληξούρι είχε 581 κατοίκους… Τα στοιχεία της απογραφής αυτής, δηλαδή οι 581 κάτοικοι, σε συνδυασμό με την πρώτη εμφάνιση της ονομασίας Ληξούρι στο έγγραφο του 1534, φανερώνουν ότι από το 1500 περίπου, δειλά-δειλά οι κάτοικοι της αρχαίας Πάλης, εγκαταλείπουν τον λόφο που ήταν κτισμένη η Πάλη και εγκαθίστανται στα πεδινά.
Γιατί όμως διάλεξαν την περιοχή που ήταν το ποτάμι; Το 1408 ήλθε και εγκαταστάθηκε στην περιοχή μας ο πρώτος Τυπάλδος σαν απεσταλμένος του Βασιλέα της Νεαπόλεως, στον οποίον υπαγόταν τότε η Κεφαλονιά. Ο Τυπάλδος με τα μέλη της οικογένειάς του και την ακολουθία του εδιάλεξε σαν τόπο εγκατάστασης, κάποιο απομακρυσμένο μέρος από την θάλασσα, για τον φόβο των πειρατών. Το μέρος αυτό, ήταν η περιοχή των Χαυδάτων… Εκεί του παραχωρήθηκε μια μεγάλη έκταση γης.
Η περιοχή αυτή είναι και σήμερα γνωστή με το όνομα Τυπαλδάτα.
Με την πάροδο του χρόνου και αφού πέρασε ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών, οι Τυπάλδοι άρχισαν να ασχολούνται και με το εμπόριο με τον έξω κόσμο. Έπρεπε λοιπόν να έχουν επικοινωνία με την θάλασσα. Από την περιοχή που κατοικούσαν για να φθάσουν στην θάλασσα, ο ευκολότερος δρόμος (για την εποχή εκείνη) ήταν οι όχθες του ποταμιού που ξεκινά από την περιοχή τους και καταλήγει στην θάλασσα.
Με την ανάπτυξη, λοιπόν, του εμπορίου στην περιοχή εκείνη, δηλαδή εκεί που το ποτάμι συναντά την θάλασσα, οι κάτοικοι της Πάλης εύρισκαν εργασία. Επειδή για να κατεβαίνουν από την Πάλη στην περιοχή εκείνη ήταν αρκετά δύσκολο για τα χρόνια εκείνα, άρχισαν να κατοικούν στην περιοχή που εργαζόντουσαν. Έτσι λοιπόν άρχισε να δημιουργείται μια νέα πόλης στο τέρμα του ποταμιού.
Η λέξη «τέρμα», δεν είναι οπωσδήποτε Ελληνική. Είναι Ελληνοποιημένη Λατινική λήξης. Εκεί λοιπόν, στην λήξη του ποταμιού φτιάχτηκε μια πόλη και πήρε το όνομα της από την θέση της. Λήξης=Ληξούρι. Όπως στον νομό Αττικής, η τοποθεσία που βρίσκεται στον κάβο, δηλαδή στο ακρωτήρι, λέγεται «Καβούρι», άλλο τόσο η πόλη που χτίστηκε στην λήξη του ποταμού ονομάστηκε «ΛΗΞΟΥΡΙ».
Αυτή είναι η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση της ονομασίας Ληξούρι. Βέβαια, κατά καιρούς και από διάφορους αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες για την προέλευση της ονομασίας. Θα τις αναφέρουμε, έτσι για την ιστορία.
1. Όταν ανέβηκε στην εξουσία, στην αρχαία Ρώμη, ο Ιούλιος Καίσαρ εξόρισε έναν αξιωματικόν του, τον Αντώνιον στην Κεφαλονιά, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην περιοχή την δική μας. Εδώ άρχισε να κτίζει μια πόλη για να εγκατασταθεί. ‘Όταν όμως δολοφονήθηκε ο Καίσαρας από τον Βρούτο, το 44 π.Χ., έληξε και η εξορία του Αντωνίου και πήγε πίσω στην Ρώμη. Λένε λοιπόν ότι το μέρος που έληξε η εξορία του Αντωνίου, ονομάστηκε «Ληξούρι» (δηλαδή λήξη της εξορίας».
Η εκδοχή αυτή δεν ευσταθεί, διότι, η πόλη αυτή πράγματι άρχισε να κτίζεται, αλλά το όνομα της, ήταν «ΑΝΤΩΝΙΑ» από τον ιδρυτή της τον Αντώνιον. Αν λοιπόν, η πόλης αυτή είχε κάποια συνέπεια στην ονομασία της τοποθεσίας, η πόλης μας δεν θα ονομάζετο «Ληξούρι» από την λήξη της εξορίας του Αντωνίου, αλλά Αντωνια, από το όνομα της πόλεως που ζούσε ο Αντώνιος!
Για την ιστορία σας λέω ότι η πόλις αυτή άρχισε να κτίζεται στην τοποθεσία που είναι το κτήμα «Μηλιαρέση», εκεί που είναι το Ξενοδοχείο «Τσαρντίνο», μάλιστα γύρω στο 1900, όταν έσκαβα τα θεμέλια για κάποιο σπίτι βρέθηκαν δείγματα Ρωμαϊκής πόλης, δηλαδή ένα Ρωμαϊκό κεφάλι αγάλματος και ένα πόδι τραπεζιού που είναι σκαλισμένος ένα γενιοφόρος και φυλλάσονται σήμερα στην Ιακωβάτειον Βιβλιοθήκη.
2. Η άλλη εκδοχή είναι ότι η λέξη «Ληξούρι» προέρχεται από το λατινικό «Λουξ» που θα πει φως. Η εκδοχή αυτή αναπτύχθηκε επειδή το Ληξούρι είναι μια πόλης φωτεινή, που λούζεται από τον ήλιο, από την ανατολή του μέχρι την δύση, εν αντίθεση με το Αργοστόλι, που κλεισμένο ανάμεσα από δύο βουνά (τον Αίνο και τον Άη Θανάση) είναι μουντό και σκοτεινό…
Όσο παράξενη και αν φαίνεται αυτή η εκδοχή, φαίνεται ότι επικράτησε, διότι παλαιές σφραγίδες του Δήμου Ληξουρίου, γράφουν την λέξη «Ληξούρι» το «Λυ» με ύψιλον, που δεν είναι τίποτε άλλο το ύψιλον παρά η απόδοση του λατινικού της λέξης «Λουξ».
3. Τέλος υπάρχει και μία άλλη άποψη, που προέρχεται μάλιστα και από επιστήμονες. Η εκδοχή αυτή αναπτύχθηκε το 1897 και είχε αφορμή την προετοιμασία για την απογραφή των κατοίκων του Ελληνικού κράτους.
Το 1897 κατά την προετοιμασία της απογραφής των κατοίκων της Ελλάδας, το Υπουργείο Εσωτερικών, έκαμε μία Επιτροπή από καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου, Γ. Χατζηδάκη, Νικ. Πολίτη και τον ειδικευμένον στα Γεωργραφικά θέματα Αντων. Μηλιαράκη, για να αποφανθούν σχετικά με την δικαιολογημένη ιστορικά ονομασία των δήμων του κράτους. Στην έκθεση που έκαμε ο Νικ. Πολίτης, σχετικά με την ονομασία των Δήμων του Νομού Κεφαλληνίας, αναφέρει ότι το Ληξούρι, πρέπει να γράφεται με «γιώτα» από το κύριο όνομα «ο Λιξούρης».
Ο αείμνηστος Νικ. Πολίτης, θα οδηγήθηκε στην άποψη αυτή από το γεγονός ότι τα ονόματα των τοποθεσιών στην Κεφαλονιά εδίδοντο, είτε από τον ιδιοκτήτη της περιοχής, είτε από τον πρώτο οικιστή (όπως π.χ. Δελλαπορτάτα από τον Δελλαπόρτα, Τυπαλδάτα από τον Τυπάλδο, Μιχαλιτσάτα από τον Μιχαλίτση, κ.ά.).
Η άποψη αυτή, του πράγματι σοφού καθηγητού, δεν είναι σωστή για τους παρακάτω λόγους:
Α) Το επώνυμο «Λιξούρης» δεν αναφέρεται πουθενά, ούτε ακόμη και σε παλιούς εκλογικούς καταλόγους. Υπάρχει βέβαια στην περιοχή μας το επώνυμο «Ληξουριωτάτος» αλλά αυτό γράφεται με «ήτα».
Β) Δεν είναι απόλυτο το ότι τα τοπωνύμια στην Κεφαλονιά πήραν το όνομα από επώνυμα ανθρώπων, διότι έχουμε και ονομασίες από άλλες αιτίες, όπως π.χ. η ονομασία «Αργοστόλι» από το μέρος που αργούν οι στόλοι, δηλαδή από την τοποθεσία εκείνη που ήταν κατάλληλη, να αργού, να δένουν οι στόλοι, τα καράβια όταν δεν ταξίδευαν, κ.ά.
Γ) Το ότι η γραφή αυτή, δηλαδή με γιώτα, δεν χρησιμοποιήθηκε σχεδόν καθόλου, δεν έγινε δηλαδή αποδεκτή ούτε από τους κατοίκους του Ληξουρίου, αλλά ούτε και από την πνευματική ηγεσία.
Έτσι σαν επικρατέστερη εκδοχή για την ονομασία της πόλης μας, είναι η πρώτη, δηλαδή η τοποθεσία που φτιάχτηκε, «η λήξη του ποταμιού».
Πάντως ένα έχει σημασία, όπως και να γράψουμε το Ληξούρι, είτε με «ήτα» είτε με «ύψιλον» είτε με «γιώτα» πάντα το Ληξούρι θα είναι περήφανο και ξακουστό
με τον όρο Μεσοχώρια είναι γνωστή η περιοχή μεταξύ Κατωής και Ανωής, η οποία αποτελούσε ξεχωριστό Δήμο έως τον 19ο αιώνα.
Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τα χωριά: Χαβδάτα, Νεοχώρι ή Πολυκαλάτα, Φαβατάτα, Μαντουκάτα, Καμηναράτα, Μονοπωλάτα, Παρισάτα και Δελλαπορτάτα.
Στις μετέπειτα διοικητικές μεταβολές, όταν καταργήθηκε ο Δήμος Μεσοχωρίων, η δικαιοδοσία του μοιράστηκε μεταξύ των Δήμων Κατωγητών και Ανωγητών. Τα χωριά έως τα Καμηναράτα προσχώρησαν στο Δήμο Κατωγητών, ενώ τα χωριά Μονοπωλάτα, Παρισάτα και Δελλαπορτάτα ενώθηκαν με το Δήμο Ανωγητών. Το συγκεκριμένο τοπωνύμιο, ως «Μεσαρία» απαντάται στο «Πρακτικό των Κτημάτων της Λατινικής Επισκοπής» του 1264, το σημαντικότερο σωζόμενο κείμενο σχετικά με την Κεφαλονιά στα χρόνια του Βυζαντίου και της πρώιμης Φραγκοκρατίας (330 – 1453).
Τοπωνύμια:
Το τοπωνύμιο «Κριτογίες» όπου το χωράφι που δωρίζει στην Εκκλησία ο Νικόλαος Καμηνάρης, δεν είναι γνωστό που βρίσκεται.
Το τοπωνύμιο «Κετροτές» το οποίο το τοποθετεί ο συγγραφέας στο Πηρακάθι. Το Πηρακάθι πρέπει να είναι το σημερινό τοπωνύμιο «Περακάθια» στο Ρίφι. Το τελευταίο αυτό αναφέρεται ήδη από το 1264 στο Πρακτικό της Λατινικής Επισκοπής. Άρα οι Κετροτές πρέπει να είναι περιοχή – μεριά – κοντά στα Περακάθια.
Το τοπωνύμιο «Απάνω Κάμπος» το οποίο είναι θέση στα Καμηναράτα, ο Απανόκαμπος.
Το τοπωνύμιο «Πηροβόλου», το οποίο ο Πεντόγαλος το ταυτίζει με το σημερινό «Πριόβολο» που βρίσκεται πάνω από τον «Απάνω Κάμπο» δηλαδή τον Απανόκαμπο.
Το τοπωνύμιο «Καρές» που ταυτίζεται ίσως (Πεντόγαλος) με το τοπωνύμιο του Πρακτικού του 1264, «των Καρέων». Το τοπωνύμιο δηλώνει θέση με καρυδιές, όμως το προκείμενο επειδή ορίζεται κοντά στην Εκκλησία του Αγίου Ηλία, που είναι ο Άη Λιάς του χωριού, μια και δεν υπάρχει άλλη Εκκλησία αφιερωμένη στον Προφήτη Ηλία κοντά στο Ρίφι, φαίνεται ότι είναι κοντά στα Καμηναράτα.
Με την κατάρρευση του μετώπου, τον Απρίλη του '41 και τη φυγή της βασιλικής κυβέρνησης Τσουδερού προς Κρήτη, ναζιστικά στοιχεία υποκίνησαν εξέγερση στο τμήμα του Αργοστολίου, που διαλύθηκε πριν ακόμα φτάσουν στο νησί τα ιταλικά στρατεύματα, ενώ στην Παλική, οι άνδρες του λόχου των Χαυδάτων, αγρότες οι περισσότεροι που υπέφεραν από τα δάνεια, ένοπλοι κατέβηκαν στο Ληξούρι, πυρπόλησαν όλα τα αρχεία και τα έγγραφα του υποκαταστήματος της ΑΤΕ, και στη συνέχεια, μέσα στη γενική σύγχυση και αναταραχή, αποδυναμώθηκαν ολοκληρωτικά.
Ληξουρι.:
Η παλιά πόλις ήταν κτισμένη στο λόφο που σήμερα ονομάζουμε Παλιόκαστρο, δηλαδή πάνω από την Κολώνα, στον δρόμο προς τον Κεχριώνα και ονομάζεται Πάλη.
Η ονομασία πόλης με το όνομα Ληξούρι, φανερώνεται για πρώτη φορά το 1534, σε κάποια έγγραφη διαμαρτυρία των κατοίκων της πόλης του Ληξουρίου προς την Ενετική Κυβέρνηση.
Το δε 1583 σε απογραφή που έγινε, αναφέρεται ότι το Ληξούρι είχε 581 κατοίκους… Τα στοιχεία της απογραφής αυτής, δηλαδή οι 581 κάτοικοι, σε συνδυασμό με την πρώτη εμφάνιση της ονομασίας Ληξούρι στο έγγραφο του 1534, φανερώνουν ότι από το 1500 περίπου, δειλά-δειλά οι κάτοικοι της αρχαίας Πάλης, εγκαταλείπουν τον λόφο που ήταν κτισμένη η Πάλη και εγκαθίστανται στα πεδινά.
Γιατί όμως διάλεξαν την περιοχή που ήταν το ποτάμι; Το 1408 ήλθε και εγκαταστάθηκε στην περιοχή μας ο πρώτος Τυπάλδος σαν απεσταλμένος του Βασιλέα της Νεαπόλεως, στον οποίον υπαγόταν τότε η Κεφαλονιά. Ο Τυπάλδος με τα μέλη της οικογένειάς του και την ακολουθία του εδιάλεξε σαν τόπο εγκατάστασης, κάποιο απομακρυσμένο μέρος από την θάλασσα, για τον φόβο των πειρατών. Το μέρος αυτό, ήταν η περιοχή των Χαυδάτων… Εκεί του παραχωρήθηκε μια μεγάλη έκταση γης.
Η περιοχή αυτή είναι και σήμερα γνωστή με το όνομα Τυπαλδάτα.
Με την πάροδο του χρόνου και αφού πέρασε ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών, οι Τυπάλδοι άρχισαν να ασχολούνται και με το εμπόριο με τον έξω κόσμο. Έπρεπε λοιπόν να έχουν επικοινωνία με την θάλασσα. Από την περιοχή που κατοικούσαν για να φθάσουν στην θάλασσα, ο ευκολότερος δρόμος (για την εποχή εκείνη) ήταν οι όχθες του ποταμιού που ξεκινά από την περιοχή τους και καταλήγει στην θάλασσα.
Με την ανάπτυξη, λοιπόν, του εμπορίου στην περιοχή εκείνη, δηλαδή εκεί που το ποτάμι συναντά την θάλασσα, οι κάτοικοι της Πάλης εύρισκαν εργασία. Επειδή για να κατεβαίνουν από την Πάλη στην περιοχή εκείνη ήταν αρκετά δύσκολο για τα χρόνια εκείνα, άρχισαν να κατοικούν στην περιοχή που εργαζόντουσαν. Έτσι λοιπόν άρχισε να δημιουργείται μια νέα πόλης στο τέρμα του ποταμιού.
Η λέξη «τέρμα», δεν είναι οπωσδήποτε Ελληνική. Είναι Ελληνοποιημένη Λατινική λήξης. Εκεί λοιπόν, στην λήξη του ποταμιού φτιάχτηκε μια πόλη και πήρε το όνομα της από την θέση της. Λήξης=Ληξούρι. Όπως στον νομό Αττικής, η τοποθεσία που βρίσκεται στον κάβο, δηλαδή στο ακρωτήρι, λέγεται «Καβούρι», άλλο τόσο η πόλη που χτίστηκε στην λήξη του ποταμού ονομάστηκε «ΛΗΞΟΥΡΙ».
Αυτή είναι η επικρατέστερη θεωρία για την προέλευση της ονομασίας Ληξούρι. Βέβαια, κατά καιρούς και από διάφορους αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες για την προέλευση της ονομασίας. Θα τις αναφέρουμε, έτσι για την ιστορία.
1. Όταν ανέβηκε στην εξουσία, στην αρχαία Ρώμη, ο Ιούλιος Καίσαρ εξόρισε έναν αξιωματικόν του, τον Αντώνιον στην Κεφαλονιά, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην περιοχή την δική μας. Εδώ άρχισε να κτίζει μια πόλη για να εγκατασταθεί. ‘Όταν όμως δολοφονήθηκε ο Καίσαρας από τον Βρούτο, το 44 π.Χ., έληξε και η εξορία του Αντωνίου και πήγε πίσω στην Ρώμη. Λένε λοιπόν ότι το μέρος που έληξε η εξορία του Αντωνίου, ονομάστηκε «Ληξούρι» (δηλαδή λήξη της εξορίας».
Η εκδοχή αυτή δεν ευσταθεί, διότι, η πόλη αυτή πράγματι άρχισε να κτίζεται, αλλά το όνομα της, ήταν «ΑΝΤΩΝΙΑ» από τον ιδρυτή της τον Αντώνιον. Αν λοιπόν, η πόλης αυτή είχε κάποια συνέπεια στην ονομασία της τοποθεσίας, η πόλης μας δεν θα ονομάζετο «Ληξούρι» από την λήξη της εξορίας του Αντωνίου, αλλά Αντωνια, από το όνομα της πόλεως που ζούσε ο Αντώνιος!
Για την ιστορία σας λέω ότι η πόλις αυτή άρχισε να κτίζεται στην τοποθεσία που είναι το κτήμα «Μηλιαρέση», εκεί που είναι το Ξενοδοχείο «Τσαρντίνο», μάλιστα γύρω στο 1900, όταν έσκαβα τα θεμέλια για κάποιο σπίτι βρέθηκαν δείγματα Ρωμαϊκής πόλης, δηλαδή ένα Ρωμαϊκό κεφάλι αγάλματος και ένα πόδι τραπεζιού που είναι σκαλισμένος ένα γενιοφόρος και φυλλάσονται σήμερα στην Ιακωβάτειον Βιβλιοθήκη.
2. Η άλλη εκδοχή είναι ότι η λέξη «Ληξούρι» προέρχεται από το λατινικό «Λουξ» που θα πει φως. Η εκδοχή αυτή αναπτύχθηκε επειδή το Ληξούρι είναι μια πόλης φωτεινή, που λούζεται από τον ήλιο, από την ανατολή του μέχρι την δύση, εν αντίθεση με το Αργοστόλι, που κλεισμένο ανάμεσα από δύο βουνά (τον Αίνο και τον Άη Θανάση) είναι μουντό και σκοτεινό…
Όσο παράξενη και αν φαίνεται αυτή η εκδοχή, φαίνεται ότι επικράτησε, διότι παλαιές σφραγίδες του Δήμου Ληξουρίου, γράφουν την λέξη «Ληξούρι» το «Λυ» με ύψιλον, που δεν είναι τίποτε άλλο το ύψιλον παρά η απόδοση του λατινικού της λέξης «Λουξ».
3. Τέλος υπάρχει και μία άλλη άποψη, που προέρχεται μάλιστα και από επιστήμονες. Η εκδοχή αυτή αναπτύχθηκε το 1897 και είχε αφορμή την προετοιμασία για την απογραφή των κατοίκων του Ελληνικού κράτους.
Το 1897 κατά την προετοιμασία της απογραφής των κατοίκων της Ελλάδας, το Υπουργείο Εσωτερικών, έκαμε μία Επιτροπή από καθηγητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου, Γ. Χατζηδάκη, Νικ. Πολίτη και τον ειδικευμένον στα Γεωργραφικά θέματα Αντων. Μηλιαράκη, για να αποφανθούν σχετικά με την δικαιολογημένη ιστορικά ονομασία των δήμων του κράτους. Στην έκθεση που έκαμε ο Νικ. Πολίτης, σχετικά με την ονομασία των Δήμων του Νομού Κεφαλληνίας, αναφέρει ότι το Ληξούρι, πρέπει να γράφεται με «γιώτα» από το κύριο όνομα «ο Λιξούρης».
Ο αείμνηστος Νικ. Πολίτης, θα οδηγήθηκε στην άποψη αυτή από το γεγονός ότι τα ονόματα των τοποθεσιών στην Κεφαλονιά εδίδοντο, είτε από τον ιδιοκτήτη της περιοχής, είτε από τον πρώτο οικιστή (όπως π.χ. Δελλαπορτάτα από τον Δελλαπόρτα, Τυπαλδάτα από τον Τυπάλδο, Μιχαλιτσάτα από τον Μιχαλίτση, κ.ά.).
Η άποψη αυτή, του πράγματι σοφού καθηγητού, δεν είναι σωστή για τους παρακάτω λόγους:
Α) Το επώνυμο «Λιξούρης» δεν αναφέρεται πουθενά, ούτε ακόμη και σε παλιούς εκλογικούς καταλόγους. Υπάρχει βέβαια στην περιοχή μας το επώνυμο «Ληξουριωτάτος» αλλά αυτό γράφεται με «ήτα».
Β) Δεν είναι απόλυτο το ότι τα τοπωνύμια στην Κεφαλονιά πήραν το όνομα από επώνυμα ανθρώπων, διότι έχουμε και ονομασίες από άλλες αιτίες, όπως π.χ. η ονομασία «Αργοστόλι» από το μέρος που αργούν οι στόλοι, δηλαδή από την τοποθεσία εκείνη που ήταν κατάλληλη, να αργού, να δένουν οι στόλοι, τα καράβια όταν δεν ταξίδευαν, κ.ά.
Γ) Το ότι η γραφή αυτή, δηλαδή με γιώτα, δεν χρησιμοποιήθηκε σχεδόν καθόλου, δεν έγινε δηλαδή αποδεκτή ούτε από τους κατοίκους του Ληξουρίου, αλλά ούτε και από την πνευματική ηγεσία.
Έτσι σαν επικρατέστερη εκδοχή για την ονομασία της πόλης μας, είναι η πρώτη, δηλαδή η τοποθεσία που φτιάχτηκε, «η λήξη του ποταμιού».
Πάντως ένα έχει σημασία, όπως και να γράψουμε το Ληξούρι, είτε με «ήτα» είτε με «ύψιλον» είτε με «γιώτα» πάντα το Ληξούρι θα είναι περήφανο και ξακουστό
